5x dit is het effect van corona op het gedrag van toeristen

De wereld staat stil en dat geldt ook voor het toerisme. Maar er komt een dag dat reizen wel weer kan. De vraag is: hoe gaan we dat doen? Samen met Ko Koens, lector aan Hogeschool Inholland in duurzaam stedelijk toerisme en medeauteur van het UNWTO rapport over overtoerisme, kijken we in de glazen bol. Welke trends zijn er en wat is het effect van corona daarop?

1. Duurzaamheid staat hoog op de agenda
Dat toerisme impact heeft op het milieu, is geen nieuws. De pandemie benadrukte dat nog eens extra, op een positieve manier. De natuur was bezig met een comeback juichte de Telegraph. Ineens zagen mensen weer vissen zwemmen door het heldere water in de grachten van Venetië en op verschillende plekken in India kon men de Himalaya na dertig jaar weer zien dankzij een schonere lucht. De vraag is: hebben die beelden toeristen tot nieuwe, duurzame inzichten gebracht? Gaan we minder vliegen of reizen met de auto? Gaan we verblijven in eco-vriendelijke hotels en onze CO2-uitstoot online compenseren, zoals National Geographic beschrijft?

Koens: ‘’Duurzaam toerisme groeit, maar dat soort nichetoerisme zie je vooral toenemen onder een bepaalde groep bewuste reizigers. Hoe graag toeristen ook duurzaam willen reizen, in de praktijk laten mensen vaak ander gedrag zien: uiteindelijk verkiezen ze een goedkoop vliegticket boven een treinreis. En kijk maar eens naar de nieuwe afvalstroom van mondkapjes en beschermhandschoenen; ze liggen overal op straat. Vanuit de massa verwacht ik daarom minder snel een radicale, duurzame verandering. Zodra we kunnen reizen, vallen mensen terug in oude gewoontes. In die zin ligt er ook een grote verantwoordelijkheid bij de reisbranche zelf om veranderingen teweeg te brengen.’’

2. Social distancing, ook op reis
Met honderden mensen op een kluitje staan op de Ramblas of bij de Eiffeltoren: we kunnen het ons niet meer voorstellen. Liever een huisje in de bossen, dan slapen in een drukke stad. Voor corona was deze trend om te reizen naar minder toeristische plekken al gezet, maar de pandemie versterkt dat, aldus Skyscanner. Dat blijkt ook uit recent onderzoek, waarbij 32% van de Nederlandse reizigers zegt bepaalde bestemmingen in de toekomst te mijden als ze daarmee de drukte ontwijken. Is deze trend een blijvertje?

Koens: ‘‘Mensen zijn zich nu meer bewust van hun veiligheid en ze zullen snel minder grote groepen mensen opzoeken.’’ Toch wil dit niet zeggen dat mensen toeristische plekken helemaal gaan mijden, voorspelt hij. “In grote steden, zoals Amsterdam, zal de bezoekerseconomie wel weer aantrekken zodra de grenzen opengaan. De diversiteit en cultuur van steden blijft trekken, maar ik denk dat je straks ook gaat zien dat toeristen eerder trekken naar gebieden net buiten de stad en vanuit deze rustige plekken culturele dagtripjes maken naar de stad.’’

3. Liever buiten, dan binnen
Eco-toerisme en avontuurlijk toerisme zitten in de lift. Ook dat heeft corona nog eens extra versterkt. Nu we niet massaal naar theaters, kroegen en restaurants kunnen, is wandelen en vertoeven in de buitenlucht - koffie in de thermoskan - een goed alternatief. Niet gek dus dat vakanties die daarin voorzien steeds meer in trek zijn. Uit onderzoek blijkt dat 56% van de reizigers wereldwijd een vakantie op het platteland wel ziet zitten.

Koens ziet deze vakanties in de buitenlucht als een logische trend, die ook na corona zal blijven: ‘’Het speelt in op een voorlopig blijvende lifestyle trend dat mensen gezonder willen leven en proberen een actievere leefstijl te hebben. Door covid zijn we ons daar nog bewuster van en willen we daar liefst direct mee aan de slag, zodat we minder vatbaar zijn voor het virus. Veel naar buiten gaan, helpt dan.’’

4. Zoveel mogelijk uit je reis halen (en daarbij iets minder vaak gaan)
Kwaliteit boven kwantiteit: dat is volgens National Geographic de nieuwe reisfilosofie. Mensen die eerst een paar keer per jaar hun koffers pakten, staan nu meer stil bij het plannen van hun vakantie. Daarbij willen we ook onze tijd nemen, blijkt ook uit onderzoek. Tijdens die lange vakanties ligt er ook meer nadruk op de keuze van het vervoersmiddel, zoals een bijzondere treinreis, waarbij de rit onderdeel wordt van de vakantie en je misschien meer afstand kunt bewaren dan in een vol vliegtuig naar een populaire bestemming. Bottomline: mensen gaan meer genieten en nemen daar de tijd en ruimte voor, ook omdat we weten hoe het is om thuis ‘opgesloten’ te zitten. Betekent dit dan dat stedentrips in populariteit afnemen?

Koens: ‘‘Dat denk ik niet. Reizen is nu niet zo makkelijk en toegankelijk. Even een weekendje naar New York: dat doen we niet zo snel meer, want je zit opeengepakt in een vliegtuig met ook nog een mondkapje op. Stedelijk toerisme heeft daarmee een dreun gekregen en herstelt zich minder snel dan andere vormen van reizen. Maar zodra de angst voor het virus afneemt, zullen mensen ook weer korte breaks gaan nemen, al is het alleen maar omdat we ons nu realiseren hoe erg we dat gemist hebben.’’

5. Go local
Support your locals. Het is een veelgehoorde kreet tijdens deze crisis. Dat gaat niet alleen om het restaurant om de hoek, maar dat geldt ook voor de keuze van een vakantiebestemming. Volgens Skyscanner beseffen we ons door de lockdown dat er dichtbij huis ook veel moois te zien is. Bijna alle vakantieparken, huisjes en campings in eigen land waren afgelopen zomer volgeboekt. In die zin is er in eigen lang genoeg te ontdekken. Blijven die vakanties dichtbij huis populair?

Koens: “Dat afgelopen zomer veel Nederlanders dichtbij huis op vakantie gingen, heeft veel negatieve vooroordelen van vakanties in eigen land weggenomen. Aan de toeristische organisaties de uitdaging om dat gevoel te blijven voeden en de voordelen ten opzichte van een buitenlandse vakantie te blijven benadrukken. Denk bijvoorbeeld aan minder reistijd en geen risico dat je vakantieland ineens een negatief reisadvies krijgt, waardoor je bij terugkomst in quarantaine moet of je reis moet cancellen. Daarbij: vakantiegangers hebben Nederland nu in een crisis gezien. Maar zonder corona heeft ons land nóg meer te bieden. De taak van toeristische organisaties om daar komende zomer op in te spelen.’’